Huurtoeslag tijdens de echtscheidingsprocedure: meer ruimte in fysieke, emotionele & financiële zin

Gratis scheiden? Niet bij Wijnands Mediation.

Bij Wijnands Mediation kun je NIET gratis scheiden. Je kunt je scheiding niet online regelen en niet samen met je partner het echtscheidingsconvenant opstellen. Ook kun je (meestal) niet scheiden binnen een week. Mogelijkheden waarmee ik andere scheidingsbemiddelaars steeds vaker zie adverteren. 

Zijn er dan dingen die WEL kunnen? Jazeker! Zorgvuldig scheiden, met goede persoonlijke begeleiding. Zodat jullie samen afspraken kunnen maken op basis van goede informatie en weloverwogen keuzes.

 

NIET gratis scheiden

Gratis scheiden bestaat niet. Dat heb ik tenminste jarenlang geroepen, tot ik er achter kwam dat gratis scheiden steeds vaker ‘écht’ tot de mogelijkheden behoort.

In een tijd waarin je hoort dat de vergoedingen voor rechtsbijstandsverleners steeds vaker ontoereikend zijn, wakkert een aanboden ‘gratis scheiding’ mijn nieuwsgierigheid toch wel aan. Want, hoe gaat dat gratis scheiden dan in zijn werk?

Allereerst heb je, indien je gratis kunt scheiden, altijd recht op gesubsidieerde rechtsbijstand. Heb je een eigen jaarinkomen (box I) dat lager is dan €38.600,- *, dan hoef je de kosten van de advocaat / mediator niet zelf te betalen. Wél krijg je door de Raad voor Rechtsbijstand een inkomensafhankelijke eigen bijdrage opgelegd. De scheiding is dus nooit ‘gratis’, maar de overheid betaalt in dat geval kosten van je scheiding (grotendeels).

Bij verschillende aanbieders van ‘gratis scheiden’ blijken er daarnaast aanvullende voorwaarden te gelden, wil je ervoor in aanmerking komen:

  • Gratis scheiden is bijvoorbeeld alleen voor cliënten met een jaarinkomen lager dan: €27.400,-.

Deze grens ligt dus lager dan de inkomensgrens waarop er sowieso recht bestaat op gesubsidieerde rechtsbijstand (<€38.600,-). Gratis scheiden geldt dus maar voor een beperkte groep cliënten, binnen de groep die al recht heeft op gesubsidieerde rechtsbijstand.

  • Gratis scheiden is ook niet mogelijk wanneer er meer dan twee bijeenkomsten nodig zijn / of meer dan vier contacturen benodigd zijn.

De mediator moet dus niet teveel tijd kwijt zijn aan je scheiding! Dit terwijl de eigen bijdrage juist een vaste bijdrage voor de cliënt is, ongeacht het aantal door de rechtsbijstandsverlener besteedde uren. Voor mensen met een kleine beurs zijn deze, toch ‘dreigende kosten’ wanneer het niet lukt om binnen de gewenste tijd tot afspraken te komen, wat mij betreft zeer onwenselijk!  

  • Komt ná de scheiding aan jou de (halve) overwaarde van je koopwoning toe? Heb je spaargeld of ander vermogen? Ook dan is gratis scheiden niet mogelijk.

Conform de geldende regels voor gesubsidieerde rechtsbijstand, wordt de subsidie niet verstrekt óf eerder verstrekte subsidie ná de scheiding weer ingetrokken, wanneer er sprake is van ‘financieel resultaat’ groter dan €15.180,-. In lijn met de geldende regels, een logische redenering wat mij betreft.

Succesvolle marketing

Is het aanbieden van een gratis scheiding succesvolle marketing? Blijkbaar wel. Eerlijk en Transparant? Ik ben niet overtuigd! (Ik ga er overigens wel van uit dat de aanbieders van de gratis scheiding alvorens het scheidingstraject te starten, alle spelregels inclusief aanvullende voorwaarden duidelijk hebben gecommuniceerd naar hun cliënten).

Komen er dan veel cliënten in aanmerking voor een gratis scheiding?

Ik heb natuurlijk geen zicht op de clientèle van andere mediation- en advocatenkantoren. Op basis van de scheidingstrajecten binnen mijn praktijk gedurende de afgelopen 5 jaar, kan ik zeggen dat +/- 1 op de 20 echtscheidingen een compleet gratis scheiding zou zijn geweest. Dit op basis van voornoemde voorwaarden voor gratis scheiden. Een zeer beperkte groep dus!

Daarnaast dienen er bij het indienen van een verzoekschrift tot echtscheiding, aan de rechtbank aktes te worden overlegd (huwelijksakte en geboorteaktes van minderjarige kinderen). Ook het aanvragen van deze afschriften, brengt kosten met zich mee (te voldoen aan de gemeente).

 

Waarom is gratis scheiden bij Wijnands Mediation niet mogelijk?

Ik ben van mening dat de in Nederland geldende regels voor de gesubsidieerde rechtsbijstand, zeer redelijk zijn. Dit maakt het voor iedereen bereikbaar om rechtsbijstand te ontvangen wanneer je deze nodig hebt.

Kun je de eigen bijdrage (€54,- of €107,- in het geval van mediation bij echtscheiding) en de kosten van de rechtbank (€40,50) echt niet betalen? Doe een beroep op bijzondere bijstand bij de gemeente waarin je woont! (Het is niet nodig ook een bijstandsuitkering te hebben, om voor bijzondere bijstand in aanmerking te kunnen komen). Vergoedt de gemeente de kosten van de eigen bijdrage en rechtbank niet? Spreek met ons een betalingsregeling af!

 

Niet online scheiden / zelf echtscheidingsconvenant opstellen

Ik snap dat online scheiden zeer laagdrempelig is en voor cliënten zeer praktisch kan zijn. Thuis, in je eigen omgeving, alles via je computer geregeld…..En ben je het samen over alles eens én zitten er (al dan niet bewust) weinig financiële en fiscale risico aan de gemaakte afspraken? Prima toch!

Echter weet ik hoe ingewikkeld een echtscheiding kan zijn. Gemaakte afspraken met betrekking tot de kinderen, toeslagen, verdeling van het vermogen, (partner)alimentatie en pensioenen hangen veel meer met elkaar samen dan je misschien zou denken. Hierdoor kan het in de praktijk onbewust en onbedoeld zeer ongewenst mis gaan.

Toen mijn broer ging scheiden (naar het advies van mijn tante: ‘met familie moet je wandelen, niet handelen’, heb ik me verder niet met zijn echtscheiding bemoeid), ontving ik van hem een lijst met de door hem aan te leveren zaken ten behoeve van het echtscheidingsconvenant. Deze lijst stond vol met vragen waarop hij en zijn vrouw het antwoord niet wisten. Niet verwonderlijk vond ik:

-Welke peildatum wenst u te hanteren voor de waardering van de verschillende goederen?

-Wilt u een niet-wijzigingsbeding opnemen met betrekking tot de hoogte of de duur van de partneralimentatie?

-Blijft de echtelijke woning onverdeeld? Wie van u betaalt de hypotheekrente tot aan verkoop/overname?

-Wilt u het ouderdomspensioen verevenen? Of wilt u conversie laten toepassen?

-Heeft u (levens)verzekeringen / polissen waarbinnen waarde is opgebouwd? Aan wie wordt deze verzekering / polis toegedeeld?

Vragen waar je toch moeilijk antwoord op kunt geven wanneer je geen expert bent en je nog nooit met een scheiding te maken hebt gehad!

Bij het opstellen van een echtscheidingsconvenant zijn kennis van zaken én zorgvuldigheid belangrijk. Daarnaast liggen er (fiscale) valkuilen op de loer, wanneer sommige bepalingen juist wél of juist niet schriftelijk zijn vastgelegd.

Wat vinden jullie bijvoorbeeld van onderstaande afspraken?

-De man betaalt tot aan de verkoop van de echtelijke koopwoning alle hypotheekrente, want de vrouw betaalt al de huur van haar nieuwe woning.

-De vrouw houdt al het spaargeld. Maar de man hoeft geen partneralimentatie meer te betalen.

-De vrouw krijgt de lijfrentepolis ter waarde van €10.000,- toegedeeld. De man krijgt de auto met een dagwaarde van €10.000,-.

-De vrouw maakt geen aanspraak op de (halve) overwaarde in de koopwoning, maar houdt wel haar volledige toekomstige ouderdomspensioen.

 

Deze afspraken klinken redelijk, maar zitten vol ongewenste risico’s! (Zonder hierover binnen dit blog al te veel te willen uitweiden, doel ik op: onbedoelde afkoop partneralimentatie, onbedoelde afkoop pensioen, mogelijk onterecht aftrekken van hypotheekrente, en het onbedoeld verrekenen van bruto met netto vermogen).

Uiteraard beslissen jullie volledig zelf over de samen te maken afspraken. Maar niet eerder dan dat ik voor jullie alle mogelijkheden en consequenties van de verschillende afspraken inzichtelijk heb gemaakt. 

 

NIET scheiden binnen een week

Soms zijn er partners die (beiden) liever vandaag dan morgen willen scheiden. Toch staat niet de snelheid, maar zorgvuldigheid bij het maken van de afspraken voorop. Doe het in één keer goed en voorkom spijt achteraf en toekomstig gedoe.

Het indienen van een verzoekschrift tot echtscheiding later in het kalenderjaar, kan de (fiscale) mogelijkheden voor een goede afwikkeling van de scheiding in sommige gevallen drastisch beperken! Soms is het slimmer om in goed overleg de scheiding even uit te stellen.

Komt scheiden binnen een week dan niet voor? Jawel, zelf in één scheidingstraject meegemaakt. Echtelieden hadden nagenoeg gelijke inkomens, hadden het ouderschapsplan al klaar, de koopwoning was verkocht, partijen hadden beiden al zicht op een tijdelijke huurwoning, er waren geen schulden, ze waren niet afhankelijk van elkaars ouderdomspensioen én niet van het opgebouwde (bijzonder) partnerpensioen. Ze hadden geen behoefte aan partneralimentatie door de eigen inkomens én geen technisch ingewikkelde financiële producten (bijvoorbeeld lijfrentes). Kortom, één bijeenkomst op de maandag was er nodig om tot afspraken te komen. Dezelfde dag werd er een echtscheidingsconvenant ondertekend en werd er een verzoekschrift ingediend bij de rechtbank. Op dinsdag werd het verzoekschrift ontvangen, waarna de beschikking (uitspraak rechtbank) werd afgegeven op woensdag. Op donderdag ondertekende partijen de akte van berusting (niet in hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank). De gemeente schreef vervolgens de beschikking in op vrijdag in, in de registers van de burgerlijke stand (de scheiding is vanaf dat moment definitief!).

Knap? Nee, niet echt. De situatie maakte dat het zo snel kon worden geregeld. In vrijwel alle gevallen is een snelle afwikkeling niet mogelijk en gewenst. Zo is iedere scheiding anders, en is ieder scheidingstraject maatwerk!

Wat we wél voor je kunnen betekenen?

Ben je benieuwd wat we bij Wijnands Mediation wél voor je kunnen betekenen? Neem dan contact op. We helpen je graag. 

Scheiden: Samen naar een Toekomst als Ouders van jullie Kinderen

Wanneer je gaat scheiden, ga je misschien wel door de meest zware periode uit je leven. Het beeld van de toekomst zoals je die voor ogen had, blijkt anders dan gehoopt en gedacht. Je leven verandert in een emotionele achtbaan vol verdriet, vragen en onzekerheden. Praktische zaken moeten worden geregeld binnen een emotioneel heftige periode. En hoe moet het nu verder met de kinderen?

Graag zou je samen afspraken willen maken en stappen vooruit willen zetten. Maar in plaats daarvan heb je het gevoel alleen maar verder van elkaar verwijderd te raken. En dit bemoeilijkt het mediationtraject of maakt deze zelfs onmogelijk. Want hoe moet je nu praktische zaken regelen voor een nieuwe toekomst wanneer je je daar helemaal niet toe in staat voelt.

 

Geef elkaar de ruimte

Scheiden is afscheid nemen. Afscheid nemen van een deel van je leven. Het is een proces waar alle betrokkenen doorheen moeten, ieder in een eigen tempo. En dat kost tijd. Wanneer partners voor het eerst bij mij aan de mediationtafel zitten, zie ik regelmatig dat ze zich niet in dezelfde fase van deze verwerking bevinden. De ene partner geeft aan dat de scheidingsmelding als een donderslag bij heldere hemel is gekomen, terwijl de ander aangeeft dat een echtscheiding tijdens het moeizame huwelijk al veel vaker ter sprake is gekomen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in dit geval de weg naar acceptatie voor de één veel verder weg is dan voor de ander. Het is belangrijk dat partners zich hiervan niet alleen bewust zijn, maar elkaar ook de nodige ruimte geven deze gevoelens bespreekbaar te maken. Een gevoel van niet erkend worden in je boosheid, angst en verdriet roept vaak veel weerstand op en staat het maken van afspraken voor de toekomst in de weg. Als mediator probeer ik bij te dragen aan een goede balans tussen deze emotionele- en praktische zaken. Het doel is natuurlijk om het traject samen door te komen en te komen tot goede duurzame afspraken die uiteindelijk voor beiden goed voelen.

 

Roep tijdig hulp in

Wanneer je er samen niet uitkomt is het van belang tijdig de hulp in te roepen van een professional. Dit kan een mediator zijn gespecialiseerd in echtscheiding, of een advocaat die echtscheidingen op samenspraak doet (samen één advocaat). Regelmatig krijg ik partners aan tafel waarbij de onderlinge verstandhouding dusdanig is verstoord, dat het niet meer lukt om nog samen te werken. Dit zie je met name bij partners die al enige tijd zijn verwikkeld in een procedure bij de rechtbank. Het is voor partners vaak moeilijk om uit deze ‘vechtscheidingsmodus’ te komen. Ogenschijnlijke kleine zaken kunnen er dan voor zorgen dat partners weer lijnrecht tegenover elkaar komen te staan. En dit is iets wat je, zeker wanneer je samen ouders bent, eigenlijk altijd wil voorkomen.

 

Een goed signaal naar de kinderen

Gelukkig zijn ouders het hierover vrijwel altijd eens: ze willen de kinderen niet onnodig belasten met de echtscheiding en de gevolgen ervan. Toch zie ik regelmatig dat dit maar moeilijk lukt. In plaats van afspraken te maken voor de toekomst is de aandacht gericht op de onderlinge spanningen en frustraties, welke altijd hun weerslag op de kinderen hebben. Op die momenten probeer ik altijd de focus te verleggen naar hetgeen de ouders bindt, namelijk de kinderen. ‘Hoe hopen jullie dat de kinderen over een aantal jaar terug kijken op deze heftige periode? En: ‘wat zouden jullie kinderen zeggen als ik vraag hoe goed het jullie is gelukt om de echtscheiding samen te regelen?’ Dit zijn vragen die ik ouders regelmatig stel. Ze zorgen voor een bewustwording bij de ouders en geeft ze de mogelijkheid om wat objectiever te kijken naar hoe het maken van de afspraken verloopt en wat nu daadwerkelijk in het belang is van de kinderen. Tevens kan het helpen om je partner niet langer te zien als (ex)partner maar wel als ouder van je kinderen. Wanneer dit lukt verdwijnen de emoties meer naar de achtergrond, waardoor het maken van afspraken beter lukt. Bovendien geef je wanneer je respectvol met elkaar omgaat een goed signaal af naar de kinderen. Je kunt samen een betere basis leggen voor een nieuwe toekomst. Een toekomst waarbinnen jullie samen verder moeten als ouders van jullie kinderen.

Laat kinderen niet kiezen

Dat kinderen vanaf de leeftijd van twaalf jaar mogen kiezen bij welke ouder ze gaan wonen, is misschien wel de grootste misvatting binnen de echtscheidingspraktijk. Beslissingen met betrekking tot minderjarige kinderen moeten namelijk worden genomen door diegenen die met het ouderlijk gezag zijn belast. In de meeste gevallen zijn dit de ouders.

Vanaf de leeftijd van twaalf jaar mogen kinderen wel hun mening geven over de afspraken die ouders over hen hebben gemaakt. Binnen een echtscheidingsprocedure (of bij het beëindigen van een geregistreerd partnerschap) zal de rechter kinderen hiertoe in de gelegenheid stellen. Tevens controleert de rechter of de kinderen op een bij hun leeftijd passende wijze bij de gemaakte afspraken zijn betrokken. Waar de kinderen na de scheiding gaan wonen én hoe ouders samen de zorg en opvoeding gaan verdelen, zijn onder andere verplichte onderdelen, die in een ouderschapsplan moeten worden vastgelegd.

Voor de meeste ouders heeft een echtscheiding tot gevolg dat ze een gedeelte van de tijd niet meer bij hun kinderen kunnen wonen. Dit heeft vaak een grote impact en wordt veelal ervaren als de meest emotionele consequentie van de scheiding. Het risico is dan ook dat je als ouders juist op dit punt recht tegenover elkaar komt te staan; iets wat je, gezien de impact die dit vaak heeft op de kinderen, juist wilt voorkomen. Regelmatig kampen kinderen binnen een echtscheidingssituatie met schuldgevoelens en loyaliteitsconflicten. Ze hebben vaak het gevoel dat ze één van de ouders te kort doen wanneer ze bij de andere ouder gaan wonen. Een onderlinge strijd tussen de ouders zal dit gevoel alleen maar versterken. Dus naast dat minderjarige kinderen helemaal niet mogen kiezen, is het belangrijk om ze vooral niet te laten kiezen.

Afspraken met betrekking tot de kinderen zijn aan de mediationtafel vaak het meest belangrijke, maar tevens het meest moeilijke onderwerp van gesprek. In het begin spreken ouders vaak in termen van ‘rechten’ en ‘plichten’ als het gaat over de kinderen. Maar wanneer de gesprekken vorderen, ontstaat meestal vanzelf het gevoel dat het juist veel meer gaat over het samen nemen van verantwoordelijkheid. Hierdoor lukt het uiteindelijk beter om tot goede afspraken te komen. Ouders geven hiermee niet alleen een goed signaal af richting de kinderen, maar ontlasten ze ook in hun gevoel van verantwoordelijkheid. Het gevoel bij de kinderen tussen hun ouders te moeten kiezen, kan hiermee mogelijk worden weggenomen of voorkomen. Bovendien leggen ouders een betere basis voor een nieuwe toekomst, waarbinnen ze samen verder moeten als ouders van hun kinderen.